luteïne, deze natuurlijke antioxidant, vaak aangetroffen in groene bladgroenten, speelt een cruciale rol in het behoud van een goede ooggezondheid. In dit artikel ontrafelen we de feiten over luteïne.
Luteïne, afgeleid van het Latijnse woord ‘luteus’ wat ‘geel’ betekent, is een xanthofyl en één van de 600 bekende natuurlijk voorkomende carotenoïden. Het is interessant om te weten dat deze stof alleen door planten wordt gesynthetiseerd en voornamelijk te vinden is in groene bladgroenten zoals spinazie, boerenkool en gele wortelen.
Wat is Luteïne?
Luteïne is een carotenoïde, een type pigment dat van nature voorkomt in veel planten. Hoewel het lichaam het niet zelf kan aanmaken, is luteïne essentieel voor onze gezondheid, vooral voor de ogen.
Hoe Werkt Luteïne in Planten?
In groene planten reguleren xanthofylen de lichtenergie en dienen ze als niet-fotochemische blusmiddelen. Ze helpen bij het omgaan met triplet chlorofyl dat in overmaat wordt geproduceerd bij zeer hoge lichtniveaus tijdens de fotosynthese.
Luteïne in Dieren en Mensen
Dieren, inclusief mensen, verkrijgen luteïne door planten te consumeren. In het menselijk netvlies wordt luteïne specifiek geabsorbeerd in de macula lutea. Naast groenten is luteïne ook te vinden in eierdooiers en dierlijke vetten.
Waarom is Luteïne Belangrijk voor de Ogen?
De exacte functionele rol van luteïne in het netvlies is nog niet vastgesteld. Echter, onderzoeken zoals AREDS2 uit 2013 hebben aangetoond dat supplementen met luteïne de progressie van leeftijdsgebonden maculadegeneratie (AMD) met 25% kunnen verminderen bij mensen met een lage dieetinname van luteïne.
- Bescherming tegen blauw licht: Luteïne helpt de ogen te beschermen tegen schade door blauw licht. Dit is van bijzonder belang in een tijdperk waarin we voortdurend worden blootgesteld aan schermen.
- Preventie van leeftijdsgerelateerde maculadegeneratie (LMD): Er zijn aanwijzingen dat een hogere inname van luteïne het risico op deze veelvoorkomende oogaandoening kan verminderen.
Cataract Onderzoek
Er is voorlopig epidemiologisch bewijs dat een verhoogde inname van luteïne en zeaxanthine het risico op het ontwikkelen van cataract verlaagt. Hogere voedsel- of serumconcentraties van deze carotenoïden zijn gecorreleerd met een verminderd risico op cataract.
Natuurlijke Bronnen van Luteïne
Luteïne wordt voornamelijk gevonden in groene bladgroenten. Enkele topbronnen zijn:
- Spinazie
- Boerenkool
- Spruitjes
- Broccoli
- Erwten
Tip: Het koken van deze groenten kan de biologische beschikbaarheid van luteïne verhogen.
Luteïne in het Dieet
Luteïne is een natuurlijk onderdeel van het menselijke dieet en is te vinden in oranje-gele vruchten, bloemen en bladgroenten. Er is momenteel geen aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor luteïne, maar sommige positieve gezondheidseffecten zijn waargenomen bij inname van 6-10 mg/dag.
Commerciële Waarde
De markt voor luteïne wordt gesegmenteerd in farmaceutica, voedingssupplementen, voedsel, dierenvoeding en visvoer. Nieuwere toepassingen duiken op in orale en topische producten voor huidgezondheid, wat één van de snelst groeiende gebieden is van de carotenoïdemarkt van $2 miljard.
Supplementen
Naast natuurlijke bronnen is luteïne ook beschikbaar in de vorm van supplementen. Het is belangrijk om met een arts te overleggen alvorens deze supplementen in te nemen, vooral als je al andere medicijnen gebruikt.
Bronnen en meer informatie
- Lutein – Wikipedia
- Afbeelding: Lutein molecule spacefill.png Publiekdomein
- Lutein Definition & Meaning | Dictionary.com
- Lutein, Zeaxanthin, and meso-Zeaxanthin: The Basic and Clinical Science Underlying Carotenoid-based Nutritional Interventions against Ocular Disease – PMC (nih.gov)
- Lutein, zeaxanthin, and meso-zeaxanthin: The basic and clinical science underlying carotenoid-based nutritional interventions against ocular disease – PubMed (nih.gov)
- NIH study provides clarity on supplements for protection against blinding eye disease | National Eye Institute (archive.org)
- Antioxidant vitamin and mineral supplements for slowing the progression of age‐related macular degeneration – PMC (nih.gov)
- The relationship of dietary carotenoid and vitamin A, E, and C intake with age-related macular degeneration in a case-control study: AREDS Report No. 22 – PubMed (nih.gov)
- Dietary supplementation: effects on visual performance and occurrence of AMD and cataracts – PubMed (nih.gov)
- Association between lutein and zeaxanthin status and the risk of cataract: a meta-analysis – PubMed (nih.gov)
- A dose-response meta-analysis of dietary lutein and zeaxanthin intake in relation to risk of age-related cataract – PubMed (nih.gov)
- Lutein/zeaxanthin for the treatment of age-related cataract: AREDS2 randomized trial report no. 4 – PubMed (nih.gov)
