De Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) is een programma dat zich richt op mensen met overgewicht en obesitas, met als doel hun leefstijl te verbeteren en een gezonder gewicht te bereiken. Dit initiatief wordt sinds 2019 nauwlettend gevolgd door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en biedt uitgebreide begeleiding op het gebied van voeding, beweging, en gedragsverandering.
In dit artikel bespreken we de nieuwste bevindingen van het RIVM-rapport, de impact van het programma op gewichtsverlies en kwaliteit van leven, en de voortgang van GLI tot op heden.
De Gecombineerde Leefstijlinterventie: een overzicht
Wat is de GLI?
De Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) is een gestructureerd programma dat mensen helpt een gezondere leefstijl aan te nemen. Het programma bestaat uit twee fases: een initiële behandelfase van negen maanden en een daaropvolgende onderhoudsfase van vijftien maanden. Gedurende deze periode ontvangen deelnemers intensieve begeleiding en advies over voeding, eetgewoonten en fysieke activiteit. Het doel is om deelnemers te ondersteunen bij het maken van duurzame gedragsveranderingen die leiden tot gewichtsverlies en een verbeterde algehele gezondheid.
Uitvoering en vergoeding
Sinds de introductie in 2019 wordt de GLI vergoed vanuit de basisverzekering, mits deelnemers voldoen aan bepaalde voorwaarden. Dit maakt het programma toegankelijk voor een breed publiek, vooral voor volwassenen die worstelen met overgewicht of obesitas. De financiering door de zorgverzekering benadrukt het belang van preventieve gezondheidszorg en de rol van leefstijlveranderingen in het bevorderen van gezondheid en welzijn.
Gewichtsverlies en resultaten: de impact van de GLI
Resultaten van het RIVM-rapport
Uit het meest recente rapport van het RIVM blijkt dat bijna de helft van de deelnemers aan de GLI (47%) na afloop van het gehele traject minstens 5% van hun oorspronkelijke gewicht heeft verloren. Dit percentage ligt aanzienlijk hoger dan de 32% die dit doel al had bereikt na de eerste fase van negen maanden. Deze cijfers tonen aan dat de positieve effecten van de GLI niet alleen behouden blijven, maar zelfs verbeteren naarmate deelnemers verder gevorderd zijn in het programma.
Betekenisvol gewichtsverlies
Volgens de richtlijn Overgewicht en Obesitas wordt een gewichtsverlies van minstens 5% beschouwd als klinisch significant. Dit betekent dat dit niveau van gewichtsreductie kan leiden tot belangrijke gezondheidsvoordelen, zoals een verminderd risico op diabetes type 2, hart- en vaatziekten, en andere obesitas-gerelateerde aandoeningen. Het feit dat bijna de helft van de GLI-deelnemers deze drempel heeft bereikt, onderstreept de effectiviteit van het programma.
Verbetering van kwaliteit van leven
Stijging van kwaliteit van leven
Naast het gewichtsverlies rapporteerden deelnemers ook een aanzienlijke verbetering in hun kwaliteit van leven. Tijdens de eerste fase van het programma steeg de gemiddelde kwaliteit van leven met 7,5 punten op een schaal van 0 tot 100. Aan het einde van het volledige traject was deze stijging opgelopen tot 12,9 punten. Deze forse toename wijst erop dat de GLI meer biedt dan alleen gewichtsverlies; het draagt ook bij aan een verbeterd gevoel van welzijn en levenskwaliteit.
Psychosociale voordelen
De psychosociale voordelen van de GLI zijn eveneens opmerkelijk. Deelnemers melden vaak een verbeterd zelfbeeld, meer zelfvertrouwen en een hogere mate van tevredenheid met hun leven na afloop van het programma. Deze positieve veranderingen zijn essentieel voor het handhaven van een gezonde leefstijl op de lange termijn en benadrukken het holistische karakter van de GLI-aanpak, die zowel fysieke als mentale aspecten van gezondheid aanpakt.
Duurzaamheid van resultaten
Het behouden van de positieve effecten van de GLI op lange termijn is een belangrijk aspect van het programma. De tweede fase van de GLI, de onderhoudsfase, is ontworpen om deelnemers te helpen hun nieuwe gewoonten vast te houden en terugval te voorkomen. Het RIVM-rapport laat zien dat de voordelen van de eerste fase niet alleen behouden blijven, maar zelfs verder verbeteren tijdens de onderhoudsfase. Dit wijst op de duurzaamheid van de door de GLI geïnitieerde gedragsveranderingen en onderstreept het belang van langdurige begeleiding.
Monitoring en evaluatie door het RIVM
Rol van het RIVM
Het RIVM speelt een centrale rol in het monitoren en evalueren van de GLI. In opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) verzamelt en analyseert het RIVM data om de effectiviteit en de impact van de GLI te beoordelen. De gegevens worden twee keer per jaar gepubliceerd en zijn gebaseerd op declaratiedata van zorgverzekeraars en het GLI-register, dat sinds augustus 2021 wordt aangevuld met gegevens van deelnemers.
Verdiepend onderzoek naar uitval
Een van de aandachtsgebieden van het RIVM is het onderzoek naar uitval onder deelnemers. In 2024 staat een verdiepend onderzoek gepland dat zich richt op de redenen waarom deelnemers voortijdig stoppen met de GLI. Dit onderzoek is van cruciaal belang om inzicht te krijgen in mogelijke belemmeringen en om strategieën te ontwikkelen die de retentie van deelnemers kunnen verbeteren. Begrijpen waarom mensen uitvallen kan helpen bij het aanpassen van het programma om beter aan de behoeften van de deelnemers te voldoen.
Impact van obesitasmedicatie
Een ander aspect dat nader onderzocht zal worden, is de rol van obesitasmedicatie bij de behaalde resultaten van de GLI. Hoewel leefstijlveranderingen de kern vormen van het programma, kan medicatie een aanvullende rol spelen bij het ondersteunen van gewichtsverlies en het verbeteren van gezondheidsuitkomsten. Het RIVM zal onderzoeken hoe medicatiegebruik de resultaten van de GLI beïnvloedt en of het kan bijdragen aan het behalen van de doelstellingen van het programma.
Voortgang en toekomst van de GLI
Toename van het aantal deelnemers
De Gecombineerde Leefstijlinterventie blijft groeien in populariteit en effectiviteit. Het aantal deelnemers is sinds de laatste rapportage gestegen van ruim 82 duizend naar meer dan 102 duizend, een indrukwekkende toename van 24%. Deze groei wijst op een toenemende erkenning van het belang van leefstijlinterventies in het beheersen van overgewicht en obesitas. Het stabiele aantal nieuwe deelnemers in 2023 ten opzichte van 2022 suggereert dat de GLI een vaste waarde begint te worden in de Nederlandse gezondheidszorg.
Regionale verspreiding en bereik
De spreiding van GLI-deelnemers varieert sterk per regio, wat kan wijzen op verschillen in toegang tot gezondheidszorg en regionale gezondheidsinitiatieven. Provincies zoals Gelderland zien een veel hoger aantal deelnemers vergeleken met regio’s zoals Gooi- en Vechtstreek. Het aanpakken van deze ongelijkheden is cruciaal om ervoor te zorgen dat iedereen in Nederland toegang heeft tot effectieve leefstijlinterventies. Dit kan betekenen dat er meer middelen en aandacht nodig zijn voor regio’s met lagere deelnamecijfers om de toegankelijkheid en bewustwording te vergroten.
Beleid en ondersteuning
De voortdurende ondersteuning van het GLI-programma door de Nederlandse overheid, via de basisverzekering, onderstreept het belang dat wordt gehecht aan preventieve gezondheidszorg. Dit beleid maakt het mogelijk voor een breed scala aan individuen om deel te nemen aan het programma zonder financiële barrières. De overheid en zorgverzekeraars spelen een cruciale rol in het faciliteren en bevorderen van dergelijke interventies, en hun betrokkenheid is essentieel voor het succes op lange termijn.
Belang van gedragsverandering en onderhoudsfase
Gedragsverandering
Gedragsverandering is een van de belangrijkste pijlers van de GLI. Het programma is ontworpen om deelnemers te helpen hun dagelijkse routines en gewoonten aan te passen op een manier die bevorderlijk is voor gewichtsverlies en een betere gezondheid. Dit omvat niet alleen veranderingen in dieet en fysieke activiteit, maar ook het aanpakken van stressmanagement en slaapgewoonten. Door een holistische benadering te hanteren, zorgt de GLI ervoor dat deelnemers de vaardigheden en kennis opdoen die nodig zijn om hun nieuwe leefstijl te handhaven.
Onderhoudsfase
De onderhoudsfase van de GLI, die vijftien maanden duurt na de initiële negen maanden van intensieve begeleiding, is essentieel voor het waarborgen van de duurzaamheid van de behaalde resultaten. Tijdens deze fase krijgen deelnemers minder intensieve maar regelmatige ondersteuning om hen te helpen hun nieuwe gewoonten vast te houden en eventuele terugval te voorkomen. Het succes van deze fase blijkt uit de verdere verbetering van de gewichtsverliescijfers en de kwaliteit van leven zoals gerapporteerd door het RIVM.
Langetermijnresultaten
De voortdurende monitoring van de GLI door het RIVM tot 2026 zal waardevolle inzichten opleveren in de langetermijneffecten van het programma. Deze gegevens zullen helpen bij het verfijnen en optimaliseren van het programma, zodat het nog effectiever kan worden in het bereiken van zijn doelen. De bevindingen tot nu toe suggereren dat de GLI een duurzame oplossing biedt voor gewichtsbeheer en gezondheidspromotie, maar voortdurende evaluatie en aanpassing zijn cruciaal om ervoor te zorgen dat het programma blijft voldoen aan de behoeften van de deelnemers.
Conclusie en aanbevelingen
Succes van de GLI
De Gecombineerde Leefstijlinterventie heeft sinds zijn introductie in 2019 aanzienlijke vooruitgang geboekt in het helpen van mensen met overgewicht en obesitas om een gezondere leefstijl aan te nemen. Met bijna de helft van de deelnemers die een klinisch significant gewichtsverlies van minstens 5% bereiken en een aanzienlijke verbetering in de kwaliteit van leven, toont de GLI zijn effectiviteit aan. De groeiende deelnamecijfers en de positieve feedback van deelnemers onderstrepen het succes van het programma.
Toekomstige uitdagingen
Ondanks het succes zijn er nog steeds uitdagingen die moeten worden aangepakt. Regionale verschillen in deelname wijzen op ongelijkheden in de toegang tot het programma, en vervolgonderzoek naar de redenen voor uitval en de rol van obesitasmedicatie zal essentieel zijn om de effectiviteit van de GLI verder te verbeteren. Het is belangrijk dat beleidsmakers, zorgverleners en onderzoekers blijven samenwerken om deze uitdagingen aan te pakken en de toegankelijkheid en effectiviteit van de GLI te vergroten.
Aanbevelingen
- Verhoogde toegang en bewustwording: Er moeten inspanningen worden geleverd om de toegang tot de GLI te verbeteren in regio’s met lagere deelnamecijfers. Dit kan door middel van gerichte campagnes en extra ondersteuning voor zorgverleners in deze gebieden.
- Vervolgonderzoek: Blijvend onderzoek naar de langetermijneffecten van de GLI en de redenen voor uitval is essentieel om het programma te blijven verbeteren en af te stemmen op de behoeften van de deelnemers.
- Ondersteuning op lange termijn: Het bieden van blijvende ondersteuning na de onderhoudsfase kan helpen om de duurzaamheid van de behaalde resultaten te waarborgen. Dit kan door middel van follow-up sessies of ondersteuningsgroepen.
- Integratie van technologische hulpmiddelen: Het gebruik van technologie, zoals apps voor gewichtsbeheer en online ondersteuningsgroepen, kan de betrokkenheid van deelnemers vergroten en hen helpen om op koers te blijven met hun leefstijlveranderingen.
Bronnen en meer informatie
De GLI heeft aangetoond een waardevolle interventie te zijn voor het bevorderen van gewichtsverlies en het verbeteren van de algehele gezondheid. Met voortdurende inspanningen om de toegang en effectiviteit te verbeteren, heeft de GLI het potentieel om nog meer impact te maken in de strijd tegen overgewicht en obesitas.
 bevordert gewichtsverlies door voeding, beweging en gedragsverandering voor een betere gezondheid){kind=link}