De asperge (Asparagus officinalis subsp. officinalis) is een plant waarvan de jonge scheuten worden geteeld als groente. Er bestaan verschillende kleurvariaties, waaronder witte, groene en paarse asperges. Witte asperges groeien ondergronds en worden beschermd tegen licht, terwijl groene en paarse asperges zonlicht hebben gezien. Witte asperges zijn het meest gebruikelijk in Noordwest-Europa, terwijl groene asperges populair zijn in landen als Italië. Paarse asperges zijn een nicheproduct.
Historische achtergrond: Oorsprong en populariteit door de eeuwen heen
De eerste tekenen van aspergeconsumptie dateren uit het oude Egypte, rond 2750 v.Chr. Ook de Romeinen waardeerden asperges al in de 2e eeuw v.Chr. Na de val van het Romeinse Rijk raakte de aspergeteelt in Europa in verval, maar de kennis werd bewaard in de Levant. In de middeleeuwen introduceerden de Arabieren nieuwe groenten, waaronder asperges, in het Spaanse Andalusië. In de 15e eeuw verspreidde de aspergeteelt zich vanuit Spanje (door de Moren geïntroduceerd) via Frankrijk naar het Noorden. Vanaf de 17e eeuw werd de asperge opnieuw gekweekt in Frankrijk en andere West-Europese landen.
Aspergeteelt in Nederland: Belangrijke productiegebieden en export
In Nederland begon de grootschalige aspergeteelt in de 19e eeuw. Het oudste nog bestaande gebied is rond Bergen op Zoom, maar sinds de Eerste Wereldoorlog is Noord-Limburg het belangrijkste productiegebied voor asperges. De veiling in Grubbenvorst speelt hierin een centrale rol. De afgelopen decennia heeft de teelt zich ook verspreid naar andere delen van Nederland, zoals Salland, Twente en Groningen. Een aanzienlijk deel van de in Nederland gekweekte asperges wordt geëxporteerd naar Duitsland. In 2003 werd in Woerden een mes gevonden met een afbeelding van een asperge, wat suggereert dat asperges in Nederland al in de Romeinse tijd werden geconsumeerd.
Aspergeteelt in België: Streek rond Mechelen en Bornem/Puurs
In België worden asperges gekweekt in de streek rond Mechelen en de streek rond Bornem/Puurs, waarbij Kalfort bekend staat om zijn aspergeteelt. Hoogtepunten zijn onder andere vieringen zoals ‘de aspergeworp’ eind augustus en ‘aspuurge’ in het ‘Bos van Coolhem’ in Kalfort.
Wilde asperges in Europa: Voorbeelden van wilde groei, zoals in Polen
Naast de gekweekte varianten komt de asperge ook nog steeds in het wild voor in bepaalde Europese streken, waaronder Polen.
Bereiding
Bij het bereiden van asperges is het essentieel om ze goed te schillen. Gebruik hiervoor een speciaal aspergemesje of een dunschiller voor groenten. Onvoldoende geschilde asperges kunnen draderig zijn. Daarnaast is het belangrijk om uitdroging te voorkomen. Let bij de aanschaf van asperges op de versheid en bewaar ze thuis enkele dagen in een afgesloten plastic zak en/of bedekt met een vochtige handdoek in de koelkast. Als je asperges langer wilt bewaren, kun je ze geschild en ongekookt invriezen. Wanneer je ze uit de vriezer haalt, hoeven ze niet te ontdooien. Kook ze direct vanuit de bevroren toestand.
Bewaren en invriezen van asperges
- Bewaar verse asperges enkele dagen in een afgesloten plastic zak en/of bedekt met een vochtige handdoek in de koelkast.
- Geschild en ongekookt kunnen asperges worden ingevroren voor langere bewaring.
Kooktijden en benodigdheden voor het koken van asperges
Afhankelijk van de dikte worden asperges in 8-10 minuten gaargekookt. Gebruik een speciale aspergepan waarin de asperges rechtop staan, zodat de koppen niet onder water komen. Als je geen aspergepan hebt, werkt een gewone kookpan met voldoende water waarin de asperges net onder water liggen ook prima. Gebruik een aspergeschep om de asperges te laten uitlekken.
Traditionele bereidingswijze en serveertips
Traditioneel worden asperges geserveerd met ham, een gekookt ei en gesmolten roomboter. Het is heerlijk om er witte wijn, zoals Elzasser (Pinot blanc), bij te drinken.
Stapsgewijze handleiding voor het schillen van asperges
Stap 1: Was de asperges grondig in water.
Stap 2: Pak een schilmesje.
Stap 3: Snijd het houtachtige gedeelte aan de onderkant van de asperge eraf.
Stap 4: Schil de asperge vanaf de kop naar beneden met het schilmesje.
Stap 5: Snijd de draden aan de onderkant van de asperge eraf.
| Kooktijd | |
| Rauw eten | mogelijk |
| Frituren | 5 minuten |
| Grillen | 5 minuten |
| Koken | 15 minuten |
| Stomen | 20 minuten |
| Stoven | 15 minuten |
| Wokken | 5 minuten |
| Houdbaarheid & portie | |
| Houdbaarheid | 2 dagen |
| Portie kleine eter | 250 gram |
| Portie grote eter | 300 gram |
| Voedingswaarden | |
| Energie (kJ) | 75 |
| Energie (kcal) | 18 |
| Eiwit totaal (g) | 1 |
| Koolhydraten totaal (g) | 3 |
| Vet totaal (g) | 0 |
| Voedingsvezel totaal (g) | 0.9 |
| Water (g) | 94 |
De voedingswaarden zijn per 100 gram weergegeven
Bronnen
