Amitriptyline is een antidepressivum van de tricyclische klasse, voorgeschreven om verschillende psychische aandoeningen, waaronder depressie en zenuwpijn, te behandelen. Oorspronkelijk ontwikkeld door Merck in de jaren ’60, beweert de fabrikant dat het medicijn effectief is in het beheren van deze aandoeningen.
Wat is Amitriptyline?
Amitriptyline is een recept plichtig medicijn dat op de markt is gebracht onder verschillende merknamen. Het actieve ingrediënt is amitriptyline hydrochloride, een tricyclisch antidepressivum dat werkt door het herstel van de balans van bepaalde natuurlijke stoffen (neurotransmitters zoals serotonine) in de hersenen. Naast de actieve ingrediënt bevatten de tabletten ook een aantal hulpstoffen zoals lactose, zetmeel, stearinezuur en kleurstoffen.
Geschiedenis van Amitriptyline
Amitriptyline behoort tot een klasse van medicijnen die bekend staan als tricyclische antidepressiva (TCA’s). TCA’s werden voor het eerst geïntroduceerd in de jaren 1950 en waren een van de eerste klassen van medicijnen die effectief bleken te zijn bij de behandeling van depressie.
De oorsprong van TCA’s kan worden herleid tot de ontdekking van chlorpromazine, een antipsychoticum, in de vroege jaren 1950. Chlorpromazine’s succes leidde tot verdere onderzoeken naar de rol van neurotransmitters in psychische aandoeningen en de ontwikkeling van medicijnen die deze processen zouden kunnen beïnvloeden.
In 1957 introduceerde het farmaceutische bedrijf Merck het eerste tricyclisch antidepressivum, imipramine, als behandeling voor depressie. Amitriptyline, oorspronkelijk op de markt gebracht onder de merknaam Elavil, werd kort daarna ontwikkeld en goedgekeurd voor gebruik in de Verenigde Staten in 1961.
In tegenstelling tot de eerdere generatie van antidepressiva, die over het algemeen ernstige en soms levensbedreigende bijwerkingen hadden, werden TCA’s over het algemeen goed verdragen en hadden ze minder ernstige bijwerkingen. Dit betekende dat ze veel breder konden worden voorgeschreven en voor veel meer mensen toegankelijk waren.
Hoewel de introductie van selectieve serotonine heropnameremmers (SSRI’s) in de jaren 1980 en 1990 heeft geleid tot een afname van het gebruik van TCA’s zoals amitriptyline, blijven ze een waardevol instrument voor de behandeling van depressie, vooral in gevallen waar SSRI’s onvoldoende zijn.
Naast hun gebruik als antidepressiva, zijn TCA’s zoals amitriptyline ook nuttig gebleken voor de behandeling van een verscheidenheid aan andere aandoeningen, waaronder chronische pijn, migraine, en bepaalde soorten angst. Dit heeft bijgedragen aan hun voortdurende relevantie in de geneeskunde, zelfs na meer dan een halve eeuw van klinisch gebruik.
Wetenschappelijk bewijs
Er is een aanzienlijke hoeveelheid onderzoek gedaan naar de effectiviteit van amitriptyline. Studies tonen aan dat het medicijn effectief kan zijn in het beheersen van depressie, angst, en neuropathische pijn.
Een meta-analyse gepubliceerd in “The Cochrane Database of Systematic Reviews” bevestigt dat amitriptyline significant effectiever is dan placebo bij het beheersen van chronische neuropathische pijn. Deze studie analyseerde 62 gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken met meer dan 3000 deelnemers.
Werkt het?
De meerderheid van de patiënten ervaart een verbetering in hun symptomen bij gebruik van amitriptyline. Dit omvat zowel depressie, angst als neuropathische pijn. Het is belangrijk op te merken dat individuele ervaringen variëren en dat sommige patiënten niet zo veel baat hebben bij het medicijn als anderen.
Bijwerkingen en Gewichtstoename
Zoals bij de meeste medicijnen zijn er bij amitriptyline bijwerkingen gerapporteerd. De meest voorkomende zijn droge mond, slaperigheid, duizeligheid, constipatie en gewichtstoename. Gewichtstoename is een bijwerking die vaak zorgwekkend is voor patiënten. In klinische onderzoeken rapporteerden patiënten een gemiddelde gewichtstoename van 1,8 kg bij gebruik van amitriptyline.
Ervaringen
Patiëntenervaringen met amitriptyline variëren aanzienlijk. Sommigen melden aanzienlijke verlichting van hun symptomen en een verbetering in hun levenskwaliteit. Anderen ervaren ongewenste bijwerkingen die hun vermogen om het medicijn te blijven gebruiken, beïnvloeden. Het is belangrijk op te merken dat de individuele ervaring sterk kan variëren en sterk afhankelijk is van de individuele gezondheidstoestand.
Amitriptyline is alleen op recept verkrijgbaar
Amitriptyline is een krachtig medicijn dat alleen op recept verkrijgbaar is. Het wordt voorgeschreven door een arts of psychiater en moet worden ingenomen volgens de aanwijzingen van de zorgverlener. Dit medicijn mag niet worden gedeeld met anderen, zelfs niet als ze soortgelijke symptomen hebben, vanwege het potentieel voor ernstige bijwerkingen en interacties met andere medicijnen.
Het is ook belangrijk op te merken dat, hoewel amitriptyline kan helpen bij het beheersen van symptomen, het geen genezing is. De onderliggende oorzaken van aandoeningen zoals depressie, angst of chronische pijn moeten worden aangepakt door middel van uitgebreide behandelingen, waaronder psychotherapie, levensstijlveranderingen, en eventueel andere medicijnen.
Patiënten moeten hun arts of apotheker raadplegen voor meer informatie over hoe en wanneer amitriptyline moet worden ingenomen, en moeten hen op de hoogte stellen van alle andere medicijnen of supplementen die ze gebruiken om mogelijke interacties te voorkomen. Het is ook belangrijk om regelmatige medische afspraken na te komen om de effectiviteit van de behandeling te beoordelen en eventuele bijwerkingen te controleren.
Conclusie
Amitriptyline is een medicijn met een lange geschiedenis van gebruik in de medische wereld. De effectiviteit ervan bij het behandelen van aandoeningen zoals depressie, angst en neuropathische pijn is goed gedocumenteerd in de medische literatuur. Echter, zoals met elk medicijn, is het belangrijk dat zowel patiënten als zorgverleners zich bewust zijn van de mogelijke bijwerkingen. Deze omvatten, maar zijn niet beperkt tot, droge mond, slaperigheid, duizeligheid, constipatie, en gewichtstoename.
Individuele patiëntervaringen variëren sterk, en het is essentieel om in gedachten te houden dat elke persoon anders reageert op medicatie. Hoewel sommigen aanzienlijke verlichting van hun symptomen en een verbeterde levenskwaliteit melden, ervaren anderen ongewenste bijwerkingen die de voordelen van de behandeling kunnen overschaduwen.
Gezien de potentiële bijwerkingen, met name gewichtstoename, is het van belang dat patiënten en zorgverleners samenwerken om een behandelplan te ontwikkelen dat zowel effectief is in het beheersen van de symptomen als haalbaar en comfortabel voor de patiënt. In sommige gevallen kan dit betekenen dat er alternatieve behandelingsopties worden overwogen of dat er extra ondersteuning wordt geboden om bijwerkingen te beheersen.
Bronnen en meer informatie
- “The History of Antidepressants.” WebMD. https://www.webmd.com/depression/features/history-of-antidepressants.
- Shorter, E. “A Historical Dictionary of Psychiatry.” Oxford University Press, 2005.
- “Elavil- amitriptyline hydrochloride tablet, film coated.” DailyMed, U.S. National Library of Medicine, 2020. https://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/drugInfo.cfm?setid=a470bfb6-7a33-41b2-a7b6-32a9b8e3a77c.
- “Amitriptyline for neuropathic pain in adults.” Cochrane Database Syst Rev. 2015 Jul 6;(7):CD008242. doi: 10.1002/14651858.CD008242.pub3.
- “Amitriptyline.” MedlinePlus, U.S. National Library of Medicine, 2021. https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a682388.html.
- “Amitriptyline oral tablet.” Mayo Clinic, 2021. https://www.mayoclinic.org/drugs-supplements/amitriptyline-oral-route/description/drg-20072061.