Een abces is een hoeveelheid pus (etter) in een niet eerder bestaande holte. Etter in een wel van tevoren bestaande holte (galblaas, pleuraholte) heet empyeem.
Abcessen zijn vrijwel altijd het gevolg van een bacteriële infectie. De bacteriën scheiden toxinen af en veroorzaken het afsterven van cellen ter plaatse en een ontstekingsreactie, die afweercellen aantrekt, die ten dele ook weer uit elkaar barsten. Hierdoor ontstaat een holte in het weefsel, gevuld met etter. Etter bestaat uit vervloeide dode weefselcellen, levende en dode bacteriën en dode witte bloedcellen, vooral macrofagen.
Abcessen kunnen overal op en in het lichaam voorkomen.
Behandeling
Bestaat in het algemeen uit het laten aflopen van de etter, door het abces met een voldoende ruime toegang te openen, meestal met een mes (ubi pus evacua), leidend tot pus bonum et laudabile. Dit is over het algemeen erg pijnlijk doordat het ontstoken weefsel met meer pijn dan normaal reageert op prikkels. Bij grotere ingrepen zal dit daarom vaak onder narcose gebeuren. Plaatselijke verdoving in een ontstoken gebied is minder gewenst. Soms wordt bij oppervlakkige abcessen de gevoeligheid wat verminderd door het gebied met spray koud te maken. Als de etter goed weg kan, is dat vaak al voldoende om de genezing te kunnen laten beginnen en zullen antibiotica vaak niet meer nodig zijn. Bij steenpuisten kan meestal beter niet gesneden worden.
foto: By Amrith Raj – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=23291473
